Jak wygląda system kontroli i certyfikacji w rolnictwie ekologicznym?

Przedsiębiorcy wytwarzający produkty ekologiczne podlegają obowiązkowej certyfikacji i systemowi kontroli produkcji. Certyfikat zgodności wydawany jest przez upoważnioną jednostkę najczęściej na okres 12 miesięcy. Jednostka taka przeprowadza kontrole, wydaje i cofa certyfikaty zgodności. Każda jednostka posiada swój własny numer identyfikacyjny.

W Polsce funkcjonuje obecnie 12 upoważnionych jednostek certyfikujących:

PL-EKO-01 Ekogwarancja PTRE Sp. z o.o. Warszawa
PL-EKO-02 PNG Sp. z o.o. Daleszyce
PL-EKO-03 COBICO Sp. z o.o. Wieliczka
PL-EKO-04 BIOEKSPERT Sp. z o.o. Warszawa
PL-EKO-05 Biocert Małopolska Sp. z o.o. Kraków
PL-EKO-06 Polskie Centrum Badań
i Certyfikacji S.A. Warszawa
PL-EKO-07 Agro Bio Test Sp. z o.o. Warszawa
PL-EKO-08 TUV Rheinland Polska Sp. z o.o. Zabrze
PL-EKO-09 Centrum Jakości AgroEko
Sp. z o.o. Warszawa
PL-EKO-11 DQS Polska Sp. z o.o. Warszawa
PL-EKO-12 Bureau Veritas Polska Sp. z o. o. Warszawa
PL-EKO-13 Krajowe Centrum Badań
i Certyfikacji „Gwarantowana Jakość” Sp. z o.o. Poznań

Organem upoważniającym jednostki certyfikujące do przeprowadzenia kontroli oraz wydawania certyfikatów zgodności w zakresie rolnictwa ekologicznego jest Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi (MRiRW). Nadzór nad upoważnionymi jednostkami certyfikującymi oraz nad produkcją ekologiczną prowadzi Główny Inspektor Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych (GIJHARS).

Funkcjonowanie systemu kontroli i certyfikacji w rolnictwie ekologicznym jest podstawowym gwarantem dla konsumenta, że środki spożywcze znajdujące się na rynku wyprodukowane zostały zgodnie z obowiązującymi przepisami dotyczącymi rolnictwa ekologicznego i są wolne od pozostałości środków ochrony roślin, a podczas ich produkcji nie stosowano napromieniania czy składników modyfikowanych genetycznie.

Standardy produkcji ekologicznej: Rolnictwo ekologiczne w Polsce opiera się na przestrzeganiu standardów produkcji określonych przez UE. Te standardy obejmują m.in. zakazy stosowania syntetycznych pestycydów i nawozów chemicznych, ograniczenia dotyczące stosowania antybiotyków u zwierząt, oraz przestrzeganie zasad zrównoważonego zarządzania glebą i środowiskiem.

Certyfikacja ekologiczna: Producentów rolnych, którzy chcą sprzedawać swoje produkty jako ekologiczne, obowiązuje proces certyfikacji. Producenci muszą ubiegać się o certyfikat od uprawnionego organu certyfikującego. 

Kontrole i inspekcje: Produkcja ekologiczna podlega regularnym kontrolom i inspekcjom, mającym na celu monitorowanie zgodności z zasadami produkcji ekologicznej. Kontrole przeprowadzane są przez uprawnione organy. Inspektorzy sprawdzają, czy gospodarstwo rolnicze lub firma spełniają wymogi dotyczące produkcji, przetwarzania, transportu i etykietowania produktów ekologicznych.

Oznaczenie produktów: Produkty spełniające wymogi produkcji ekologicznej są oznaczane specjalnym logo unijnym lub krajowym logo ekologicznym, co pozwala konsumentom łatwo rozpoznać produkty pochodzące z rolnictwa ekologicznego.

Kary i sankcje: W przypadku naruszenia przepisów dotyczących produkcji ekologicznej, producentom grożą sankcje, które mogą obejmować odebranie certyfikatu ekologicznego, nałożenie grzywny lub innych środków administracyjnych. Wspólny katalog środków w przypadku stwierdzonych niezgodności w produkcji lub oznaczaniu produktów ekologicznych zawiera aż 340 stron, więc bardzo szczegółowo opisuje sankcje i procedury działania.